“Vooruitkijken in de energietransitie”

Juist in deze tijd van bezinning kijkt Jelle graag vooruit naar de toekomst. Waar staan we in de energietransitie? Waar willen we naartoe? Wat kunnen we in deze periode? Zijn bevindingen deelt hij in zijn blog.

Voor mij begint elk project met het in kaart brengen van wat er al is, om vervolgens de vooruitblik te maken naar de toekomst en te bepalen welke acties nodig zijn. Zo kijk ik ook naar de energietransitie. Dus: laten we de huidige stand van zaken eens in beeld brengen.

Waar staan we in de energietransitie?

Als het gaat om het energieverbruik in Nederland, dan heeft het EBN dit heel helder inzichtelijk gemaakt (figuur 1). Hierin valt op dat het grootste aandeel van ons verbruik gaat naar warmte voor zowel woningen, tuinbouw en industrie. Een besef dat ik ook steeds vaker terug zie bij beleidsmakers en gemeenten.

Figuur 1: Wat is het eindverbruik van energie en hoe is dit verdeeld over de functies?

Waar willen we naartoe in de energietransitie?

Het eindbeeld van de energietransitie is voor mij een duurzame en gezonde leefomgeving. Voor de nabije toekomst betekent dit dat fossiele brandstoffen langzaam worden uitgefaseerd. Alles wat een uitlaat of schoorsteen heeft zal veranderen. We zullen steeds meer elektrisch gaan rijden, de industrie elektrificeren en warmte uit onze omgeving benutten of opwekken met een warmtepomp. Dit op een manier die betaalbaar en passend is in de ruimtelijke omgeving.

Hoe gaan we dat bereiken?

Waar het om warmteverbruik gaat begint het met het terugdringen van de vraag. Veel van onze woningen zijn matig tot slecht geïsoleerd en ook in de industrie gaat nog veel warmte onnodig verloren. Het toepassen van eenvoudige isolatiemaatregelen of hergebruik van warmte binnen de industrie zijn vaak binnen enkele jaren terugverdiend. Overlast is er vaak lokaal en op kleine schaal. Voor sommigen biedt dit misschien zelfs een welkome uitdaging in deze tijd van thuisquarantaine.

Daarnaast moeten we aan de slag met het ontsluiten van duurzame warmtebronnen in onze omgeving, zoals geothermie, aquathermie en restwarmte die vaak ook na intern hergebruik nog goed inzetbaar is voor de gebouwde omgeving. Dit zijn vaak grote projecten in de ruimtelijke omgeving waar veel stakeholders bij  betrokken zijn. Ik zie hier de uitdaging in het blijven denken vanuit het gewenste eindbeeld en dit tegelijkertijd te reduceren tot een behapbaar begin waarmee we nu kunnen starten.

Wat kunt u nu doen?

Ik roep beleidsmakers, netbeheerders en gemeenten op om juist in deze periode op een aantrekkelijke plek te gaan zitten met de volgende twee vragen in het achterhoofd. Welk eindbeeld heb ik voor ogen? Wat is er nu? Door een eindbeeld van de energietransitie uit te dragen en te starten met het in kaart brengen van vraag en aanbod creëren we het startpunt en een doel van het pad dat we met elkaar gaan maken.

Voor mij geven de  antwoorden op deze twee vragen direct inzicht in de mogelijkheden die er al zijn en een gevoel van nieuwsgierigheid en actie om de eerste stap te zetten. Dit is de reden dat ik me bij Greenvis dagelijks bezighoud met het ontwikkelen van duurzame warmte.