Van visie naar uitvoering: de warmte hoofdinfrastructuur voor Leiden

Van ambitie naar aanpak: Leiden zet in op duurzame warmte

De gemeente Leiden bereidt zich voor op een overstap naar een aardgasvrije warmtevoorziening. Voor een groot deel van de stad zijn midden-temperatuur (MT) warmtenetten volgens de Startanalyse 2025 van het PBL de oplossing met de laagste maatschappelijke kosten. De benodigde warmtebronnen, zoals restwarmte via WarmtelinQ+ en toekomstige geothermie in de regio Holland-Rijnland, zijn echter nog in ontwikkeling.

Lokale en regionale warmtebronnen worden gekoppeld aan Leidse wijken via een warmtehoofdinfrastructuur. In de wijken volgt warmtelevering via lokale distributienetten. De gemeente kiest dus, zoals vastgelegd in de Transitievisie Warmte (2022), voor een multibronnenstrategie. Het doel van dit project is het technisch en economisch in beeld brengen van de warmtehoofdinfrastructuur die nodig is om de stad gefaseerd tot 2050 van voldoende warmte te voorzien. De resultaten vormen input voor strategische keuzes en de uitwerking van een uitvoeringsplan.

Een infrastructuur voor 88 buurten: zo gingen we te werk

Wij onderzochten hoe een warmtehoofdinfrastructuur voor Leiden eruit kan zien in een maximaal scenario, waarmee warmtelevering mogelijk is aan alle buurten met warmtenetpotentie. We hebben Leiden opgedeeld in 88 leveringsgebieden van elk zo’n 420 woningequivalenten (WEQ), elk met een eigen warmte-overdrachtsstation (WOS). Voor elk  gebied is een indicatieve WOS-locatie voorgesteld. Vervolgens onderzochten we hoe deze gebieden gekoppeld kunnen worden aan regionale bronnen, zoals WarmtelinQ+ en ander bronnen. Ook is het bestaande warmtenet van Vattenfall in kaart gebracht, zodat we daar rekening mee konden houden. Voor complexe tracédelen in de warmtehoofdinfrastructuur werkten we varianten uit en toetsten deze met afwegingskaders. Tot slot is een globale fasering opgesteld, met realisatie tussen 2030 en 2045, startend vanaf de belangrijkste bronnen.

Co-creatie als sleutel tot een gedragen ontwerp

We zijn het meest trots op de intensieve samenwerking met de opdrachtgever. Door regelmatig feedback op te halen en samen keuzes te bespreken, konden we het ontwerp stap voor stap aanscherpen. Die continue afstemming heeft ervoor gezorgd dat het resultaat goed aansluit bij de wensen van de gemeente.

Een doordacht ontwerp voor vandaag én morgen

We hebben voor de gemeente een ontwerp opgesteld van de warmtehoofdinfrastructuur. Hierbij zijn cruciale tracédelen uitgewerkt en scenario’s afgewogen met behulp van een kwalitatief afwegingskader op basis van onder andere kosten, technische haalbaarheid, ruimtelijke inpassing, complexiteit en flexibiliteit. Daarnaast is het gehele primaire net gedimensioneerd en voorzien van een globale fasering, zodat duidelijk is in welke perioden welk deel van de infrastructuur het best gerealiseerd kan worden. Dit heeft de gemeente waardevolle inzichten geboden om de tracékeuzes verder uit te werken en tot een voorkeursvariant te komen.