De IJmond duurzaam verwarmd

Hoe Greenvis én De WarmteTransitieMakers samenwerkende partijen ondersteunen in de warmtetransitie

De regio IJmond, bestaande uit de gemeenten Beverwijk, Velsen en Heemskerk, werkt al meerdere jaren samen aan de energietransitie. Daarbij hoort ook het ontwikkelen van een duurzame warmtevoorziening. Collectieve warmtenetten zijn al eerder onderzocht, maar dit bleek erg complex. Om die reden heeft dit nog niet tot investeringsbesluiten geleid. Om dit te versnellen, is de samenwerking tussen gemeenten, woningcorporaties en HVC warmte het afgelopen jaar enorm versterkt. Greenvis en DWTM zijn trots hier een verbindende en coördinerende rol in te spelen.

Het warmtenetproject in de regio IJmond, bestaande uit de gemeenten Beverwijk, Velsen en Heemskerk, is in de loop der tijd enorm complex gebleken. Ondanks de aanwezige kansen, zoals geconcentreerde woningbouw en potentiële warmtebronnen, zijn er nog geen investeringsbesluiten genomen. Een jaar geleden hebben de gemeenten, samen met woningcorporaties en HVC Warmte, opnieuw de handen ineengeslagen om een aardgasvrije oplossing voor de regio te ontwikkelen.

Een nieuwe start

Met de geleerde lessen uit zowel de IJmond zelf als elders in het land, biedt deze nieuwe start de juiste ingrediënten om tot echte besluiten te komen. De bestuurders staan positief tegenover de samenwerking en willen serieus werk maken van de beste aardgasvrije optie. Daarnaast verhogen ook externe factoren de urgente behoefte aan duidelijkheid: netcongestie, onzekerheid op de (toekomstige) gasprijs en de autonome adoptie van warmtepompen verhogen de noodzaak om snel keuzes te maken.

Kansen voor duurzame warmtebronnen

In de regio is potentie voor het benutten van verschillende types warmtebronnen. De ondergrond biedt mogelijkheden voor het toepassen van aardwarmte, oftewel geothermie. Ook zijn er meerdere industriële spelers met potentie voor restwarmtelevering. Tot slot zijn er meerdere locaties die de mogelijkheid bieden om aquathermie, warmte uit water, te onttrekken. Het optimale warmtenet maakt gebruik van de meest passende bronnen. In het beste geval wordt dat een duurzame, robuuste en efficiënte combinatie van deze bronnen.

Niet te onderschatten uitdagingen op de route naar aardgasvrij

Om daar te komen zullen de partijen meerdere obstakels moeten omzeilen, overwinnen of accepteren. Een belangrijke is de (huidige) onzekerheid over de landelijke wetgeving en het ontbreken van voldoende financiële instrumenten vanuit de rijksoverheid. Ook netcongestie, stikstofbeleid en krapte op de aannemersmarkt zullen voor uitdagingen zorgen. Tot slot is er nog een lange weg af te leggen om het draagvlak voor warmtenetten op grote schaal te verbeteren. De gemeenten hebben zich dit voorjaar aangesloten bij het landelijke Warmtebod, en vragen op die manier aan de Rijksoverheid voor meer middelen, meer instrumenten en meer duidelijkheid. Die randvoorwaarden zijn nodig om tot echte keuze en besluiten te komen.

Samenwerking als essentieel ingrediënt

Deze keuzes bereiden verschillende partijen samen voor.

• De gemeenten en provincie nemen de lokale regio op de warmtetransitie
• Woningcorporaties werken mee aan onderzoeken en geven duidelijke randvoorwaarden aan
• HVC brengt kennis en kunde aan boord op techniek en proces
• Liander beweegt mee waar het kan en signaleert knelpunten
• Omgevingsdienst IJmond adviseert met bergen kennis over de regio in de achterzak
• In de volgende fase gaan we ook aan de slag met het betrekken van afnemers, bewoners en andere stakeholders.

Greenvis als spin in het web

Daniël De Greef coördineert sinds september 2024 vanuit Greenvis de samenwerking tussen deze partijen. Ook in de jaren daarvoor heeft Greenvis al in diverse opdrachten ondersteund bij haalbaarheidsonderzoeken en leidingtechnische ontwerpen. Daarnaast begeleiden De WarmteTransitiemakers de gemeenten intensief bij het toewerken naar waardevolle warmteprogramma’s. Deze programma’s moeten de basis gaan worden voor toekomstige gebiedsgerichte programmering van aardgasvrije wijken. Projectleider Marjolein Hooch Antink leidt dit traject namens DWTM in goede banen.

De kracht van meerdere expertises

Niet alleen Greenvis en DWTM zijn aan de slag in deze regio. Vanuit het SPDE (Servicepunt Duurzame Energie) van de provincie, ondersteunen ook de bureau’s Haskoning en Fakton bij o.a. de kennisontwikkeling van gemeenten. Ook heeft Haskoning een onderzoek uitgevoerd uit naar verschillende strategieën voor warmtebronnen in de regio. Op deze manier werken wij samen met verschillende expertises en borgen we continuïteit en professionaliteit in de ondersteuning van de samenwerkende partijen.

Samenwerken voor succes

Het project in de IJmond staat voor een duurzame toekomst, maar de weg naar een aardgasvrije regio is lang. Met deze samenwerking tussen de gemeenten, woningcorporaties, HVC en Greenvis bouwen we echter aan een solide basis voor succes. Wij zijn er dan ook van overtuigd dat deze samenwerking van de IJmond een voorbeeld kan maken voor andere regio’s in Nederland.