UNEP rapport warmte koude oplossingen

UNEP heeft een interessant rapport gepubliceerd over warmte en koude oplossingen op gebiedsniveau en hoe dit kan bijdragen aan de duurzame energie transitie (“Unlocking the Potential of Energy Efficiency and Renewable Energy”). Dit inspirerende rapport legt uit dat stadswarmte een van de meest goedkope en efficiënte oplossingen is om reductie in broeikasgassen tegen te gaan.

Stadsverwarming en -koeling
In 2013 is UNEP begonnen met het onderzoeken van steden met een laag CO₂-gehalte om erachter te komen wat de onderliggende sleutelfactoren zijn van het succes dat zij hebben geboekt op zowel het gebied van efficiëntie en hernieuwbare energie, als op het behalen van doelstellingen voor weinig tot geen uitstoot van broeikasgassen. Stadsverwarming en -koeling kwamen daaruit naar voren als de beste aanpak voor lokale en betaalbare energievoorziening met een lage CO₂-uitstoot. Stadsverwarming en -koeling biedt de mogelijkheid voor gemeenten om een meer klimaat-veerkrachtig, grondstoffenefficiënt en laag-CO2 traject in te slaan.

Enkele van de kernonderdelen voor de transitie naar een energie-duurzame toekomst zijn het integreren van energie efficiëntie en hernieuwbare energietechnologieën, en de noodzaak om ‘systeemdenken’ toe te passen bij uitdagingen in de energie-, transport-, bouw- en industriesectoren. Het aanpakken van de energietransitie vereist slim gebruik van synergieën, flexibiliteit in de vraag naar energie en zowel korte- als lange termijn energie opslagmogelijkheden verspreid over verschillende economische sectoren, net als nieuwe beleidsbenaderingen. Dit rapport, District Energy in cities: Unlocking the Potential of Energy Efficiency and Renewable Energy, geeft een beeld van hoe deze integratie en dit systeemdenken eruit zien in praktische toepassingen in de warmte- en koudetechniek, en toont de centrale rol van gemeenten in de energietransitie.

De ontwikkeling van moderne en betaalbare stadswarmte- en stadskoudenetten is een van de meest goedkope en efficiënte oplossingen voor het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen en primaire energiebehoeften. De overgang naar deze netten, gecombineerd met maatregelen ten behoeve van efficiëntie, kunnen tot 58 procent reductie zorgen van de uitstoot van broeikasgassen. Dit is nodig om tot 2050 in de energiesector de wereldwijde temperatuurstijging tussen de 2 en 3 graden Celsius te houden.

Deze publicatie is een van de eerste die concrete informatie geeft op het gebied van beleid, financiën en technologie en die richtlijnen geeft voor de aanpak van verwarming en koeling in steden door middel van verbetering van de efficiëntie en de integratie van hernieuwbare energie. De adviezen zijn ontwikkeld in samenwerking met 45 ‘kampioen’ steden, die allemaal gebruik maken van moderne stadsenergiesystemen, en waarvan er 11 de doelstelling hebben voor CO₂ neutraliteit, of een volledig hernieuwbare energietoevoer. Dit rapport is ook het eerste dat de data vastlegt inzake de voordelen die steden, regio’s en landen hebben behaald door gebruik van moderne energiesystemen. Hiermee is een poging gedaan om evidence-based beleidsaanbevelingen te ondersteunen en om bewustzijn te creëren over de significantie van de warmte en koude sectoren, welke onvoldoende zijn besproken in het debat over klimaat en energie.

Stadsverwarming en -koeling zijn bewezen energieoplossingen die al meerdere jaren wereldwijd worden toegepast in een groeiend aantal steden. In verschillende Europese steden, zoals Kopenhagen, Helsinki en Vilnius, wordt nagenoeg alle energie die nodig is voor verwarming en koeling geleverd middels een gebiedssysteem. Het stadskoelingssysteem met de grootste capaciteit vindt men in de Verenigde Staten, met een koelvermogen van 16 Gigawatt, gevolgd door de Verenigde Arabische Emiraten (10 GW) en Japan (4 GW).

Moderne stadsenergiesystemen verkrijgen verwarming en koeling gebruikmakend van technologieën en benaderingen zoals warmte-krachtkoppeling (WKK), warmte-koudeopslag (WKO), warmtepompen en decentrale energieopwekking. Stadsenergiesystemen creëren synergie tussen de productie en levering van warmte, koude, tapwater en elektriciteit en kunnen worden geïntegreerd in gemeentelijke systemen zoals sanitaire voorzieningen, rioolwaterzuivering en afvalverwerking. Dit rapport geeft een overzicht van de verschillende stadsenergietechnieken en hun specifieke toepassingen en kosten, in een poging om lokale overheden te helpen met het identificeren van de meest geschikte en kosten-concurrerende opties voor hun regio’s. Ook wijst het op de noodzaak voor een dialoog tussen landelijke en regionale overheden voor de ontwikkeling van wederzijds versterkende beleidsmaatregelen.