Studiereis Warmtenetwerk – Kopenhagen
In Kopenhagen ligt een warmtesysteem waarmee 98% van de stad van warmte wordt voorzien. De eerste warmte werd er al in 1880 geleverd, middels het verbranden van kolen. Pas in 1973 begon de grootschalige uitrol, met als reden de oliecrisis. Vanwege de grote afhankelijkheid van buitenlands gas besloot de overheid om de prijzen van olie en gas kunstmatig hoog te houden, waardoor de businesscase voor uitbreiding van het warmtenet goed bleef. Twee Greenvis medewerkers zijn met een groep van 55 geïnteresseerden begin oktober naar Kopenhagen afgereisd om de learnings en ervaringen van onze Deense collega’s op te halen.
Al snel is duidelijk dat het belastingklimaat en de wet- en regelgeving in Denemarken ervoor zorgen dat zowel aansluitingen op het warmtenetwerk, als individuele duurzame warmtebronnen (zoals warmtepompen) goed concurreren of zelfs goedkoper zijn dan een aansluiting op het gasnetwerk.
Daarbij worden nieuw aan te sluiten consumenten verleid door geen aansluitvergoeding te vragen wanneer de werkzaamheden in de straat beginnen. Indien je later wilt aansluiten is er wel een aansluitvergoeding. Op die manier wordt gemiddeld 80% van de straat overtuigd om mee te doen. Er bestaan ook straten waar zowel gas en warmte actief zijn.
Na een bezoek aan de controlekamer van de hele stad wordt al snel duidelijk dat de Denen het technisch goed voor elkaar hebben. Men is onder de indruk van de retourtemperatuur van 55°C op het transportnet. Ook wordt slim gebruik gemaakt van relatief simpele mengsystemen om per wijk de temperaturen in het net naar beneden te brengen. Als laatste zijn alle afnemers slim bemeterd, waardoor bij het verlagen van de aanvoertemperatuur direct kan worden geacteerd als zich bij een afnemer problemen voordoen. Data-analyse van de consumentenmeters wordt ook ingezet om problemen in het net op te sporen.
De discussie over het gebruik van biomassa en de mate van duurzaamheid speelt ook in Denemarken, net als de vraag hoe om te gaan met verbranding van afval. Op dit moment worden deze bronnen vooral zo efficiënt mogelijk benut en gaat de restwarmte niet verloren. Daarnaast concurreren verschillende bedrijven op het transportnet en wordt de warmte gedistribueerd door gemeentelijke distributiebedrijven. De Denen zien een belangrijke rol voor geothermie in de toekomstige warmtemix. Echter, tijdens de presentaties bleek dat het aandeel geothermie momenteel nog erg klein is. Hier kunnen ze dus nog flinke stappen zetten.
Belangrijkste inzicht van de Denen is dat een commerciële partij vaak niet werkt aan een dekkend netwerk, omdat deze de winsten pakt bij het ontwikkelen van de rendabele gebieden. Vervolgens worden de tussenliggende gebieden commercieel minder interessant. Een not-for-profit aanpak, waarbij de winsten uit rendabele gebieden worden gebruikt voor het ontwikkelen van de minder rendabele tussengebieden is dan ook het advies.
