Warmtekavelstrategie

Met de Wet collectieve warmte (Wcw) krijgen gemeenten een nieuwe verantwoordelijkheid, namelijk het vaststellen van een ‘warmtekavel’. Dit biedt het college de mogelijkheid om strategisch te sturen op de ontwikkeling van warmteoplossingen binnen de gemeente. Ze kan sturen waar, wanneer, welke en door wie een warmteoplossing wordt aangelegd. Een strategie voor warmtekavels, oftewel de warmtekavelstrategie, is daarmee essentieel voor de toekomst van duurzame en betaalbare warmte in de gemeente.

Wat is een warmtekavel?

Een warmtekavel is “een aaneengesloten gebied binnen één of meerdere gemeenten waarvoor een warmtebedrijf is of kan worden aangewezen” (Wetsvoorstel Wcw, 19-06-2024). De omvang van de warmtekavel is zodanig dat: 

• Eén warmtebedrijf binnen de warmtekavel een warmteoplossing(en) op een doelmatige wijze kan aanleggen en exploiteren; en
• De leveringszekerheid binnen de warmtekavel voldoende kan worden verzekerd. 

Verschillende strategieën zijn denkbaar bij het vaststellen van een warmtekavel, zie onderstaande afbeelding. Zo kan worden gekozen voor een klein warmtekavel (A) (of meerdere kleine warmtekavels (B)) waar een collectief warmtesysteem de meest logische oplossing is. Door de meest logische kavels samen te voegen (C) en de duurdere gebieden daartussen mee te nemen socialiseer je de kosten over een groter gebied. Als laatst kan een warmtekavel ook de gehele gemeente beslaan (D), waardoor over de hele gemeente wordt gesocialiseerd.

Hoe komt de gemeente tot een warmtekavel?

Vaststellen van de warmtekavel en aanwijzing van het warmtebedrijf gaan niet over één nacht ijs. Dit is een complexe opgave waarbij vanuit verschillende invalshoeken naar de situatie moet worden gekeken (zie ook onze Leiding over Warmte):

In essentie is de strategie tot duurzame en betaalbare warmte te verdelen in twee sporen: 

• Warmtekavel: Wat wordt het aaneengesloten gebied?
  • Afhankelijk van factoren als bestaande warmtesystemen, toegang tot warmtebronnen, plannen van omliggende gemeenten en publieke waarden (leveringszekerheid, betaalbaarheid, duurzaamheid, rechtvaardigheid)
• Warmtebedrijf: Welke rol wil gemeente nemen in een warmtebedrijf?
  • Afhankelijk van factoren als ambitie en visie gemeente, ambtelijke organisatie, financiële draagkracht, en warmtebedrijven in de markt.

Wij ondersteunen gemeenten bij het uitvoeren van de warmtekavelstrategie. We werken bovenstaande twee sporen uit. Voor de warmtekavel werken we aan een technisch-economische haalbaarheid en maken we analyses van publieke waarden in nauwe samenwerking met de belangrijkste stakeholders. Voor het warmtebedrijf onderzoeken we met de gemeente de best passende organisatievorm en – per vorm – de meest geschikte partners in een warmtebedrijf. Bij beide sporen is participatie met stakeholders en bewoners belangrijk. Ook zal je langs College van B&W en de Raad gaan. 

Wat is het belang van een warmtekavelstrategie?

Met de warmtekavelstrategie kan de gemeente sturen waar, wanneer en door wie een collectieve warmteoplossing wordt gerealiseerd. Bovendien weet de gemeente met welke partijen in een kavel moet worden samengewerkt. Het resultaat is een onderbouwd en door gemeente (ambtelijke organisatie, raad, college B&W) en stakeholders geaccepteerde strategie voor de verkaveling van de gehele gemeente. 

De warmtekavelstrategie is ook te gebruiken als leidraad voor de timing van het oprichten van een nieuw warmtebedrijf, vooral als de gemeente een rol in dat bedrijf wil hebben.