Warmtenet ontwikkelen: traditioneel monopolistisch of onafhankelijk?

Wanneer wilt u zich (exclusief) verbinden aan een exploitant van (duurzame) warmte? Die vraag stelden wij onszelf ook en zodoende kwamen we tot de conclusie dat het ontwikkelen van duurzame warmte ook op andere manieren kan dan op de conventionele manier. Namelijk via een innovatieve aanpak die gericht is op een balans tussen verschillende belangen, op waardes die verder strekken dan economische rendementen en die de groei van warmtenetten kan doen versnellen in Nederland. Daartoe biedt Greenvis aan om de projectontwikkeling voor u uit te voeren, waarna u nog alle keuzevrijheid heeft om een combinatie van partijen te kiezen die de beste invulling geven aan uw wensen. Deze nieuwe route, waarin exploitanten nog slechts beperkt betrokken worden in de projectontwikkeling, heeft zowel een aantal voor- als nadelen. Wij zetten graag een en ander voor u op een rij.

Investering in ontwikkeltraject

Traditioneel neemt energiebedrijf, netwerkbedrijf of aannemer de kosten voor het ontwikkeltraject voor haar rekening met de verwachting dat de investeringen in de exploitatiefase ruimschoots terugverdiend worden. Gemeenten, provincies, corporaties en restwarmteleveranciers hoeven daarin maar beperkt (of vaker zelfs helemaal niet) financieel in te ondersteunen. Daarmee ligt het risico van een negatieve businesscase voornamelijk bij de toekomstig exploitant. Gevolg hiervan is dat de ontwikkeling met name plaatsvindt op plekken waar businesscases te vinden zijn met stevig positieve rendementen en er dus geen duurzaam alternatief voor aardgas wordt geboden in gebieden waar het economisch rendement lager lijkt of waar de risico’s groter zijn. Het vinden van een aardgasvrije oplossing is geen keuze, maar een uitdaging die we op moeten lossen in de komende jaren. Daarom is het verkennen en/of ontwikkelen van collectieve duurzame warmte altijd waardevol.

Keuzevrijheid en een stem voor de individuele klant

Door onafhankelijk van exploitanten te ontwikkelen blijft de keuzevrijheid bestaan om (in een later stadium) partijen te vinden die het beste kunnen voldoen aan de gestelde opgave. Er hoeft immers pas gekozen te worden voor een (consortium van) partij(en) of marktmodel wanneer helder is welke vorm het beste bij de lokale situatie past. Voorwaarden ten aanzien van bijvoorbeeld duurzaamheid, leveringszekerheid, klanttevredenheid en ontwikkelsnelheid kunnen zo worden opgenomen ter bescherming van de individuele klant in een groot en complex systeem.

Tailormade, klantgericht of systeem-optimum?

Duurzame warmteontwikkeling kan vanuit meerdere perspectieven geoptimaliseerd worden, bijvoorbeeld op basis van klanttevredenheid, winst, duurzaamheid, leveringszekerheid, maatschappelijke acceptatie en omvang. Deze perspectieven bestaan naast elkaar en elke stakeholder weegt de belangen van de perspectieven anders. De uitdaging van onafhankelijke projectontwikkeling is dus dat het resultaat van de ontwikkeling aan moet sluiten bij de gewogen belangen van klanten, exploitanten en publieke partijen die een rol vervullen in de ontwikkeling. Een deel van de uitdaging van publieke partijen is om bestaande exploitanten te bewegen om op een nieuwe manier en met betere voorwaarden voor de klant duurzame warmte te leveren. Het is immers onmogelijk om een ontwikkeling te doen die optimaal is voor alle partijen, maar een duurzaam, toekomstbestendig en betaalbaar warmtesysteem is altijd interessant voor warmte-exploitanten.

De warmtetransitie versnellen

Duurzame warmteontwikkelingen duren nu nog lang (jaren), 0mdat tegengestelde belangen worden uitgespeeld en verdedigd. Willen we echt iedereen een alternatief bieden voor aardgas dan moeten we vaststellen dat de huidige aanpak niet toereikend is. Het ontwikkelen door een onafhankelijke partij met ervaring in het ontwikkelen in een speelveld van verschillende- en soms ogenschijnlijk tegenstrijdige – belangen brengt daar versnelling in.

Duurzame warmte toegankelijk maken voor iedereen

Kleinere, startende warmte-exploitanten, lokale energiecoöperaties en lokale bedrijven en investeerders hebben vaak niet de kennis en middelen om eigenstandig een duurzaam warmtesysteem te ontwikkelen. Door een warmtenet onafhankelijk te ontwikkelen neemt juist de kans voor dergelijke lokale initiatieven, technische inbedding en sociale betrokkenheid toe. Verschillende partijen hebben ook elk hun eigen rendementseis, waardoor een project met een combinatie van partijen sneller haalbaar gemaakt kan worden. Er is eventueel een positie voor een gemeente mogelijk in het opbouwen én exploiteren van een duurzame warmtevoorziening. In Nederland zijn er een aantal gemeenten die met een eigen duurzaam energiebedrijf de energietransitie versnellen in ruil voor een maatschappelijk rendement, zoals bijvoorbeeld in Roosendaal.

Wilt u meer weten over de verschillende manieren van ontwikkelen? Neem dan contact op met Rik Koppelaar.