Vernieuwde Leidraad: wat is het wel en wat niet?

Op 3 september is de vernieuwde Leidraad Aardgasvrije Wijken gepubliceerd. Deze geeft de gemeente een nieuw startpunt voor de Transitievisie Warmte. De Leidraad bestaat naast de Handreiking voor lokale analyse (Expertise Centrum Warmte) uit de Startanalyse (Planbureau van de Leefomgeving). Wat kunnen gemeenten verwachten van deze vernieuwde versie? Daniël de Greef en Arwen van der Gugten leggen het uit.

Wat is er nieuw?

1. Extra schillabel

In de eerste versie van de Startanalyse werd het isoleren tot schillabel B als uitgangspunt genomen voor alle strategieën. Dat betekent voor woningen een Rc-waarde van ongeveer 2,5 en voor utiliteitsgebouwen ongeveer 3,5. De vraag was echter of dat een logische keuze is: het isoleren naar label B vraagt immers om verregaande maatregelen, die in de praktijk niet voor elke woning haalbaar blijken.

Daarom heeft het PBL in de vernieuwde Leidraad een extra isolatieniveau toegevoegd aan de berekeningen. Naast schillabel B wordt nu ook schillabel D als tussenvariant doorgerekend. Label D is ook geschikt in combinatie met een temperatuurniveau van 70°C voor verwarming en warm tapwater. De twee isolatieniveau’s zijn in de strategieën als aparte varianten opgenomen. Daarbij moet wel worden aangetekend, label D alleen wordt doorgerekend voor varianten waarvoor dit isolatieniveau ook daadwerkelijk genoeg comfort biedt.

2. Waterstof als nieuwe strategie

In de nieuwe Startanalyse is ervoor gekozen om de categorieën ‘hernieuwbaar gas met hybride waterpomp’ en ‘hernieuwbaar gas met HR-ketel’ samen te voegen. Deze vormen nu samen strategie S4: hernieuwbaar gas. Daarnaast is waterstof toegevoegd als energiedrager in een nieuwe strategie (S5).

De Startanalyse is nu opgedeeld in de volgende strategieën:

• S1: Individuele elektrische warmtepomp
• S2: Warmtenet met midden- en hogetemperatuur
• S3: Warmtenet met lagetemperatuurbron
• S4: Hernieuwbaar gas
• S5: Waterstof

3. Verwerking van aangeleverde data

De input van data over warmtebronnen en uit te sluiten buurt en proeftuin is gewijzigd naar aanleiding van de respons op een oproep aan gemeenten. Dit maakt de resultaten uit de Startanalyse nauwkeuriger en betrouwbaarder. Wel is het goed om te beseffen dat het slechts inzicht biedt in de keuzes voor aardgasvrije oplossingen, maar uitdrukkelijk geen advies of absolute waarheid geeft.

Leidraad geeft geen inzicht in eindgebruikerskosten

De Leidraad maakt slechts de nationale kosten per buurt inzichtelijk. Binnen een buurt zijn er echter grote verschillen tussen eindgebruikers en gebouwen en dus in de eindgebruikerskosten. Om deze in beeld te brengen, is de inbreng van lokale gegevens essentieel. Het PBL verwacht eind 2020 een apart product op te leveren waarin de landelijke gemiddelde eindgebruikerskosten in euro’s per woning worden getoond, gesplitst naar woningtype en warmtestrategie.

Greenvis brengt eindgebruikerskosten wel in beeld

Bij Greenvis weten we dat behulpzame rekenmodellen ook hun beperkingen (kunnen) hebben, afhankelijk van het gewenste detailniveau van de opgave. Om het gat tussen de Leidraad en een meer op maat uitgevoerde verkenning  te overbruggen hebben we de verdiepende Greenvis Warmtetool ontwikkeld.

Met de Warmtetool bieden wij de mogelijkheid om:

• Kansrijke warmtevraag clusters in beeld te brengen voor collectieve warmteoplossingen.
• Scenariogrenzen volledig vrij te definiëren.
• Gedetailleerde lokale data over bijvoorbeeld schilkwaliteit, verbruiken en wegdek te verwerken als uitgangssituatie.
• Meerdere alternatieve warmteconcepten door te kunnen rekenen voor het geselecteerde gebied, inclusief zonthermie en ondiepe geothermie (beide niet opgenomen in de Leidraad).
• Snel een businesscase inzichtelijk te maken voor een mogelijk warmtenet.
• Vier isolatiestrategieën door te rekenen vanuit de gehele warmteketen en een keuze te maken voor de meest kostenefficiënte strategie.
• De kosten voor de eindgebruiker voor het geselecteerde gebied weer te geven.
• Te zoeken naar een ‘gebiedsoptimum’ in gebieden waar een beperkte warmtebron beschikbaar is die niet het hele gebied kan voorzien van warmte.

De Greenvis Warmtetool biedt u hiermee een verdiepend inzicht in de mogelijkheden voor een startgebied uit uw Transitievisie Warmte. Of wilt u al aan de slag met een Wijkuitvoeringsplan? Op basis van uw Transitievisie Warmte, de voorkeuren van maatschappelijke partners, en/of de input van bewoners geven we snel inzicht in hoe kansrijk de warmteoplossingen zijn. Ook helpen we u in gesprek met betrokken stakeholders om te komen tot een goed onderbouwde en afgestemde keuze voor een nieuwe warmtevoorziening.

Daniël de Greef en Arwen van der Gugten komen graag met u in contact om te kijken hoe we u het beste kunnen ondersteunen met uw Transitievisie Warmte of Wijkuitvoeringsplan.